De juiste naalddruk, het hoe en waarom

mrt 3, 2016 | Platenspeler set-up

Bij aanschaf van een draaitafel is het in veel gevallen nog nodig om de juiste naalddruk in te stellen voordat je echt kunt beginnen met spelen. Maar waarom is het belangrijk om de juiste naalddruk in te stellen en hoe vindt je hem?

Als eerste zullen we iets dieper ingaan op het belang van het instellen van de goede naalddruk, de naalddruk heeft namelijk invloed op een aantal zaken. De belangrijkste hiervan zijn het behoud van je platen en het verkrijgen van de optimale geluidskwaliteit.

Waarom is de naalddruk zo belangrijk?

De fabrikant van een element geeft vaak voor ieder element dat zij produceren een aanbevolen naalddruk. Bij Ortofon is dit vaak een range (bijvoorbeeld 1,6 – 2,0 gram) in combinatie met een aanbevolen druk (in dit voorbeeld 1,8 gram). Daarnaast zijn er ook fabrikanten zoals Rega die bij enkele van hun elementen enkel de aanbevolen naalddruk geven en daarnaast geen range.

Deze ranges en aanbevelingen zijn belangrijk om ter harte te nemen en hier niet van af te wijken. Wanneer de naalddruk namelijk te laag is zal de naald niet goed in de groef vallen wat zorgt voor verlies van detail. De naald kan dan vrijer bewegen in de groef en lichtelijk heen en weer gaan. Bij een te hoge naalddruk zul je hier geen last van hebben, maar krijgt de cantilever een overdruk te verduren (wat de cantilever is kun je hier lezen) waardoor hij het geluidssignaal niet meer optimaal door kan geven (de trillingen die hierdoor verwerkt kunnen worden, worden beperkt).

Nu is het zo dat je beter richting een iets hogere naalddruk kunt gaan dan andersom, dit heeft te maken met het behoud van je platen. Doordat de naald bij een te lage naald druk vrijer door de groef beweegt en zich niet stabiel genoeg settled zullen de groeven namelijk harder slijten.

Het instellen van de juiste naalddruk

Maar hoe stel je dan de juiste naalddruk in? Dit begint met het vinden van het nulpunt, dit is nog niet bepaald nauwkeurig, maar zorgt ervoor dat je een startpunt hebt. Voor het instellen van het nulpunt is het belangrijk om als eerste de Anti-skate/ Bias (dit is de zijwaartse druk-instelling van de arm) op 0 te zetten. Zodra dit is gedaan kun je het contragewicht aan het einde van de toonarm lichtelijk schuiven/ draaien tot aan het punt dat de toonarm vrij zal zweven wanneer je hem loslaat. Wanneer dit punt is gevonden kun je verder met de fijnafstelling.

contragewicht draaitafel

De 0 stand of neutraal stand van het contragewicht voordat je aan de fijnafstelling gaat werken hoort er uit te zien als op de illustratie hieronder. Als de toonarm naar achteren kantelt zul je het contragewicht iets naar voren moeten schuiven. Wanneer de toonarm naar voren kantelt zal hij juist iets naar achteren moeten worden verplaatst.

Naalddruk instelling platenspeler - neutraal

De plek waar de aanpassing voor de fijnafstelling zit verschilt per draaitafel en merk. Bij Rega zit deze afstelling bijvoorbeeld naast de toonarm boven het draaipunt en bij Audio Technica is dit in sommige gevallen een draaischijf op het contragewicht.

Met de fijnafstelling gaan we echt kijken naar de grammen en de juiste naalddruk. De draaiknoppen die we hiervoor aantreffen op de draaitafel geven wel een indicatie van de naalddruk, maar dit is eigenlijk nooit nauwkeurig genoeg (het gevonden nul-punt is immers nooit exact nul en het aflezen van deze instelling op de draaitafel kan ook niet heel precies gebeuren).

Wel beginnen we ermee om deze draaiknoppen op de aanbevolen naalddruk van de fabrikant te zetten. Dan weten we in ieder geval dat we hierbij in de buurt zitten. Om nu precies de goede druk te vinden maken we gebruik van een naalddrukweger, wij gebruiken hiervoor altijd de SFG-2 van Shure of de DS-1 van Ortofon, dit zijn beide zeer nauwkeurige en fijn werkende naalddrukwegers. De naalddrukweger wordt hiervoor op het draaiplateau op de slipmat geplaatst.

We plaatsen hem ook nog op de slipmat omdat dit een hoogteverschil met het draaiplateau zelf veroorzaakt, voor een nauwkeurige afstelling is het goed om dit verschil mee te nemen.

Het controleren van de naalddruk doe je vervolgens door de naald voorzichtig op de naalddrukweger te laten zakken en de fijnafstelling te blijven bijstellen totdat de juiste druk is bereikt. Zodra hij goed is ingesteld kunt u ook de anti-skating/ dwarsdrukcompensatie weer instellen.

Wanneer de fabrikant een range heeft aangegeven kun je hier ook nog enigszins mee experimenteren en kijken welke naalddruk voor jouw opstelling het beste klinkt.

In onze shop bieden wij ook een aantal naalddrukwegers om de juiste instelling mee te vinden.


Vond je dit interessant? Volg ons dan, via onderstaande kanalen.

Het maximale uit jouw vinyl collectie halen?

Schrijf je dan in op onze nieuwsbrief en verzeker je ervan dat je niets van de Vinyl Academy mist.

Bedankt voor je inschrijving!

Pin It on Pinterest

Share This